Zijn en Tijd bij Edward Hopper (1882-1967)
Debatcentrum De Bres, Leeuwarden.
Op de omslag van een van mijn boeken, ‘Tegen de onverschilligheid’, uit begin 2007, prijkt een afbeelding van een schilderij van Edward Hopper. Ik zocht voor dat boek een verbeelding voor onverschilligheid, een belangrijk kenmerk van onze laatmoderne individualistische tijdsgeest. Daarbij stuitte ik op Hoppers schilderij ‘Room in New York’ uit 1932. Op de omslag van het daarna volgende boek staat ‘Two Comedians’ (1965). Het is het enige hoopvolle schilderij van Hopper.
Er valt van alles te zeggen over de aard van Hoppers esthetiek, over zijn magisch realisme, zijn anti-impressionisme en anti-expressionisme, over de rol van kleur en licht in zijn werk, over de verhouding stad en landschap, of tussen binnen en buiten. In mijn voordracht gaat het vooral om een viertal met elkaar samenhangende aspecten: de rol van tijd, plaats, relaties en transcendentie. Tegen deze achtergrond van Hoppers wereldbeeld wordt de beklemmende atmosfeer, de grondstemming van zijn werk inzichtelijk.