Kan kunst de waarheid spreken? De filosofie van de schijn.

07-05-2013 20:00

Schimmelpenninck Huys, Oosterstraat 53 te Groningen   

Filosofen en kunstenaars hebben steeds met de vraag geworsteld of schoonheid de waarheid kan spreken, of niets meer is dan een ijdele leugen. Toen Plato zijn ideale staat ontwierp, beschreven in zijn dialoog Politeia, reserveerde hij geen plaats voor dichters en andere kunstenaars. Die beschouwde hij als leugenachtige types, die niets doen dan het hoofd van de burgers op hol brengen en die je daarom maar het best ver buiten de deur kan houden. De zichtbare wereld was volgens Plato al een schijnwereld, en dus was een afbeelding van die wereld niets meer dan een kopie van een kopie. Vanaf de Romantiek begon men de kunstenaar echter als een soort ziener te beschouwen, die ons juist toegang verschaft tot een hogere waarheid. Hegel, bijvoorbeeld, definieerde schoonheid als het 'zintuiglijk schijnen van de Idee', waarmee hij bedoelde dat er een waarheid verschijnt in de kunst. Weer anderen beweren dat schoonheid überhaupt niets te maken heeft met waarheid. In zijn lezing zal Thijs Lijster ingaan op de moeizame relatie tussen schoonheid en waarheid, aan de hand van de esthetica van o.a. Plato, Kant, Hegel en Adorno.

website