Geschiedenis van het wereldbeeld van 5500 v. Chr. tot heden door Carlo Jenniskens
Bentincklaan 40, 3039 KK in Rotterdam
Samenvatting van de lezing: De kosmologische tijdbalk van het wereldbeeld.
Onze verre voorvaderen hebben altijd ideeën gehad over het ontstaan en de betekenis van het heelal. De lezing begint 5000 v Chr. De Chaldeese volkeren, het voormalige Iran en Irak, hadden een zonnekalender en kenden enkele planeten en sterrenbeelden uit de dierenriem. De oude Egyptenaren, de Sumeriërs en niet te vergeten de Chinezen brachten de hemel in kaart en probeerden de sterrenbeelden en de verschijnselen aan de hemel te interpreteren.
Uiteraard waren de verklaringen betreffende het wereldbeeld volledig gebaseerd op de bestaande godsdienstige en culturele overtuigingen.
De ideeën uit de oudheid komen als het ware samen in het wereldbeeld van de Griekse astronoom Plato ( 427 v Chr. ) grondlegger van het geocentrisme. Een latere Griekse wijsgeer Kosmas ( 600 n Chr. ) gebruikte Plato's wereldbeeld voor de Bijbelse sterrenkundige beschrijving.
Pas tijdens de renaissance volgt een doorbraak naar het Heliocentrisme. Figuren als Copernicus (1543) en Galileï (1610) deden het wereldbeeld van de mens schudden op haar grondvesten. In de volgende eeuwen wordt het zonnestelsel groter. W. Herschel (1780 ) en U. Le Verrier ( 1846 ) ontdekten nieuwe planeten. Pas in de 20ste eeuw komt de melkweg in beeld. De Groningse astronoom J. Kapteijn ( 1904 ) bepaald de globale afmetingen van de melkweg waarin hij Onze Zon in het centrum plaatst. Zijn leerling J. Oort bestudeert in 1926 met de radiotelescoop Westerborg de melkweg en bepaald het centrum van de melkweg tot de Zon. In 1927 formuleert de Belg G. Lemaitre de Big Bang theorie. De lezing van vanavond behandelt een overzicht van de denkbeelden van de mens door de eeuwen heen. Het wereldbeeld wordt in kaart gebracht met data, met belangrijke personen en gebeurtenissen binnen de sterrenkunde die geleid hebben tot ons huidige wereldbeeld.