Duitse militaire executies in Zeeland
Bevrijdingsmuseum Zeeland, Coudorp 4, Nieuwdorp
Standrecht is een internationaal snelrecht waartoe militairen bevoegd zijn na het uitroepen van de noodsituatie door het opperbevel. Eind augustus 1944 voerde het Duitse leger dit in. Hiermee werden deserteurs en burgers die verzetsdaden hadden verricht door een krijgsraad te velde veroordeeld, veelal tot de doodstraf. In Zeeland verloren in september en oktober 1944 29 inwoners door executie het leven en een aanzienlijk aantal Duitse en Armeense militairen.
De Koninklijke familie is bij een aantal van deze slachtoffers nauw betrokken geweest. Zo heeft Koningin Wilhelmina een dag nadat ze op 13 maart 1945 de Nederlandse grens overschreden had in Terneuzen laten weten dat daar een monument voor de geëxecuteerde moest komen.
In zijn boek “Duitse Militaire standrechtelijke executies in de Provincie Zeeland” schetst Sakkers de algemene geschiedenis van het standrecht en uitvoerig alle executies die in Zeeland plaats vonden. Tevens worden zij in relatie gebracht met dergelijke gebeurtenissen elders in West-Europa. Naast de daad (verzet of bij militaire desertie) krijgt de arrestatie, rechtsgang en de weg naar de terechtstelling de volle aandacht. Wie waren de veroordeelden en wie de militairen die vonnisten. Hoe hebben deze gebeurtenissen vorm gekregen in monumenten en literatuur? Interessant is hoe de Nederlandse justitie met de verantwoordelijken van deze ter dood veroordelingen omging. De documenten komen uit gemeentelijke, provinciale, nationale (National Archief, NIMH en NIOD) en internationale archieven (Duitsland, België en Groot-Brittannië).