Buruli ulcer (Mycobacterium ulcerans infectie) : géén ‘tuberculose-light’
Groningen, Hereplein 73.
- Tjip van der Werf, longarts, hoogleraar Infectieziekten RuG.
Buruli ulcer (BU, zweer) is een infectieziekte veroorzaakt door een bacterie die verwant is aan de tuberkel- en de lepra-bacil: Mycobacterium ulcerans. Deze tropische ‘neglected’ ziekte komt in verschillende gebieden in Afrika, Australië, Azië en Midden-Amerika voor. Typisch voor BU zijn zweren van huid en weke delen met een ondermijnde rand. Door ontbreken van pijn zoeken patiënten vaak pas laat medische hulp. De naam ‘Buruli’ komt van een gebied in Uganda waar veel gevallen voorkwamen en omdat de Britse Medical Research Council daar toen verschillende studies heeft opgezet en gepubliceerd. M. ulcerans is – net als andere mycobacteria zoals M. tuberculosis, de verwekker van tuberculose – en M. leprae, de verwekker van lepra, een langzaam replicerend micro-organisme: de delingstijd is ongeveer 24h (streptokokken hebben een verdubbelingstijd van 20 min). M. ulcerans produceert een exo-toxine - een lipide structuur, mycolacton. Lang is gedacht dat antibiotica niet werkten; chirurgische behandeling ging vaak ten koste van veel weefselschade en resulteerde in functionele beperkingen. M. ulcerans bleek in vitro goed gevoelig voor veel klassen antibiotica. Bij geneesmiddelstudies maar ook in studies naar de pathogenese, werden parallellen gezocht met tuberculose. BU is echter niet ‘lepra of tuberculose-light’:
immunologische en pathogenetische kenmerken zijn uniek.